Quả mâm xôi được xem là một loại quả khá quen thuộc và chứa rất nhiều những thành phần dinh dưỡng cực kỳ tốt cho sức khỏe người sử dụng. Loại quả này thuộc họ hoa hồng, có nguồn gốc xuất xứ từ các đất nước thuộc khu vực châu Âu, Bắc Á. Mâm xôi được trồng phổ biến ở các vùng ôn đới, thường sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện thời tiết giá rét, nhiệt độ dao động từ 3 độ C đến 9 độ C trên toàn thế giới. Quả mâm xôi được thu hoạch hằng cách ngắt khỏi đế hoa, sau đó chuyển đổi sang màu thẫm như đỏ, đen, tím… tuỳ thuộc vào giống loại cây trồng). Khi đó quả được xem là chín mọng và ngọt nhất. Có nhiều loại quả mâm xôi – bao gồm đen, tím và vàng – nhưng phổ biến nhất là với thành phần dinh dưỡng cao và tác dụng tốt đối với sức khỏe là loại quả mâm xôi đỏ, hay còn gọi là phúc bồn tử.
1. Có những thành phần dinh dưỡng nào trong quả mâm xôi?
Quả mâm xôi được xem là loại quả có lượng calo tương đối ít, nhưng quan trọng hơn cả là loại quả này có rất nhiều chất dinh dưỡng.
Một cốc quả mâm xôi đỏ tương đương với khoảng 123 gram chứa:
Lượng calo: 64
Carbs: 14,7 gram
Chất xơ: 8gram
Protein: 1,5 gram
Chất béo: 0,8 gram
Vitamin C: Chiếm 54% lượng tiêu thụ hàng ngày tham khảo (RDI)
Mangan: 41% RDI
Vitamin K: 12% RDI
Vitamin E: 5% RDI
Vitamin B: 4% RDI
Sắt: 5% RDI
Magiê: 7% RDI
Photpho: 4% RDI
Kali: 5% RDI
Đồng: 6% RDI
2. Một số những lợi ích về sức khỏe đến từ quả mâm xôi:
Không chỉ là loại quả sinh trưởng trong điều kiện thời tiết khá đặc biệt, có vẻ bề ngoài bắt mắt và thu hút, mâm xôi còn là loại quả mang đến vô vàn những lợi ích sức khỏe hết sức tích cực cho người sử dụng.
2.1 Quả mâm xôi chứa chất chống oxy hóa mạnh giúp giảm nguy cơ mắc bệnh
Khái niệm về oxy hoá chắc rằng đã không còn quá xa lạ đối với mọi người, nhất là đối với những tín đồ chuyên nghiên cứu về dinh dưỡng, sức khoẻ. Là một hợp chất thực vật, chất chống oxy hoá có trong quả mâm xôi có tác dụng bảo vệ, tăng khả năng chống chọi và phục hồi sau quá trình oxy hóa diễn ra trong các tế bào. Bạn sẽ dễ dàng có nguy cơ mắc các bệnh ung thư khá cao hay một số bệnh tiểu đường, bệnh tim và các một số các loại bệnh khác khi cơ thể bị mất cân bằng oxy hoá. Quả mâm xôi đỏ và dâu tây được xem là loại quả có chứa hàm lượng chất chống oxy hóa tương đồng nhau so với một số các loại quả có chứa hàm lượng oxy hoá khác. Nhưng đặc biệt, lượng oxy hoá có trong quả mâm xôi đỏ mặc dù cũng rất đáng kể, nhưng hàm lượng này chỉ bằng một nửa so với quả mâm xôi đen và bằng một phần tư so với quả việt quất.
Một nghiên cứu đã được thực hiện trên cơ thể của những con chuột bị béo phì và mắc bệnh tiểu đường, khi cho chúng ăn những quả mâm xôi đỏ đông lạnh hay mâm xôi đỏ khô khi đem so sánh với những con chuột không ăn đã cho thấy rằng tất thảy chúng đều có ít gặp dấu hiệu viêm và mất cân bằng oxy hoá.
Một nghiên cứu khác cũng thực hiện trên cơ thể của những con chuột đã cho thấy rằng: hàm lượng axit ellagic có trong quả mâm xôi, đây là một trong những hợp chất chống oxy hoá có khả năng bảo vệ, ngăn ngừa tổn thương oxy hóa cũng như giúp tái tạo những DNA bị tổn thương khác.
Đặc biệt hơn, một nghiên cứu khác cũng cho thấy tác dụng hỗ trợ chống viêm và chống oxy hóa, giảm các nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim, tiểu đường, ung thư hay béo phì là vô cùng hiệu quả khi tiến hành thử nghiệm trên cơ thể một số loài động vật khi được cho ăn quả mâm xôi này.
2.2 Phát huy hiệu quả tối ưu trong việc kiểm soát lượng đường trong máu nhờ vào hàm lượng chất xơ và tanin cao trong quả mâm xôi
Trong thành phần của quả mâm xôi có chứa một lượng ít carbs và một số chất xơ tuóng đối nhiều, dó đó đối với các đối tượng mong muốn kiểm soát lượng carbs tiêu thụ vào cơ thể hàng ngày thì lựa chọn hấp thu dưỡng chất từ quả mâm xôi mỗi ngày là hoàn toàn đúng đắn
Thông thường một cốc mâm xôi đỏ tương đương khoảng 123gram sẽ có chứa trong các thành phần dinh dưỡng của chúng là 14,7gram carbs và lượng chất xơ là 8gram, điều này đồng nghĩa với việc chủ có 6,7 gram carbs được tiêu hóa trong khẩu phần ăn của mỗi người từ chúng.
GI hay còn gọi là chỉ số đường huyết có công dụng đo lường và cho biết tốc độ tăng đường huyết sau khi ăn của một loại thực phẩm bất kỳ. Đối với thành phần dinh dưỡng được chứa trong quả mâm xôi mặc dù chưa được xác định rõ ràng và cụ thể, nhưng các nghiên cứu cho thấy hầu hết các loại quả mọng đều chứa rất ít lượng đường huyết có trong nó, đặc biệt hơn một số loại quả mọng và điển hình như quả mâm xôi khi hấp thu vào cơ thể còn có tác dụng điều hoà huyết áp ổn định, ngăn chặn hiệu quả các triệu chứng cao huyết áp. Hơn thế nữa, quả mâm xôi còn có khả năng làm giảm lượng đường trong máu và cải thiện tình trạng kháng insulin, điều này đã được một số các nghiên cứu chứng minh.
Cũng với trên cơ thể loài chuột và bằng cách cho chúng ăn quả mâm xôi đỏ đông lạnh hay mâm xôi đỏ khô cùng với chế độ ăn nhiều chất béo. Khi đó một số nghiên cứu được thực hiện đã cho thấy chúng có lượng đường trong máu thấp hơn insulin so với nhóm không ăn quả mâm xôi. Hơn nữa, những con chuột có ít nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ hơn khi được cho ăn loại quả này.
Tác dụng hiệu quả trong việc ngăn chặn alpha-amylase, đây là một loại enzyme tiêu hoá cần thiết cho quá trình thuỷ phân tinh bột nhờ vào hàm lượng tanin có trong quả mâm xôi tương đối nhiều. Hơn nữa, loại quà này còn có còn có tác dụng làm giảm số lượng carbs hấp thụ sau mỗi bữa ăn, làm giảm tác động đến lượng đường trong máu của của bạn bằng tác dụng ngăn chặn enzyme tiêu hoá alpha-amylase từ quả mâm xôi.
2.3 Quả mâm xôi có thể hỗ trợ hiệu quả việc chống ung thư và ngăn chặn sự sản sinh của một số loại tế bào độc hại.
Nhờ vào hàm lượng chất chống oxy hóa cao có trong các thành phần dinh dưỡng của quả mâm xôi, do đó, loại quả này có tác dụng giúp hỗ trợ và chống lại ung thư. Như đã đề cập ở nội dung trên, một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy khả năng ngăn chặn sự phát triển và tiêu diệt tế bào ung thư ruột kết, tuyến tiền liệt, vú và miệng nhờ vào thành phần được chiết xuất tưf một số loại quả mọng, trong đó điển hình là quả mâm xôi đỏ. Qua đó, các nghiên cứu này còn phát hiện công dụng giúp phá huỷ hơn 40% tế bào ung thư buồng trứng nhờ vào một số chất chống oxy hoá có trong quả mâm xôi mà cụ thể lac sanguine H-6 có trong quả mâm xôi đỏ.
Thực hiện một nghiên cứu kéo dài 10 tuần trên cơ thể những con chuột bị viêm đại tràng,
chúng có ít viêm và nguy cơ ung thư thấp hơn khi được ăn với chế độ 5% quả mâm xôi đỏ so với nhóm không được ăn.
Đặc biệt hơn nữa, chiết xuất từ quả mâm xôi đỏ giúp ngăn chặn sự phát triển của bệnh ung thư gan cũng là một kết quả nghiên cứu khi tiến hành thực hiện về ung thư gan trên cơ thể loài chuột. Khi sử dụng liều chiết xuất từ quả mâm xôi lớn hơn, nguy cơ phát triển khối u trên loài vật này cũng được giảm đáng kể.
3. Một số lợi ích được khẳng định và phát huy khác của quả mâm xôi đối với sức khỏe con người
Như đã khẳng định ở các nội dung trên quả mâm xôi chứa nhiều chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa. Do đó, có thể khẳng định rằng loại quả này cũng còn tồn tại một số lợi ích khác được khẳng định và phát huy đối với sức khỏe con người.
3.1 Tác dụng cải thiện tình trạng viêm khớp từ quả mâm xôi
Một lợi ích quan trọng đến từ quả mâm xôi cho thấy chúng có khả năng chống viêm và rất hiệu quả trong việc làm giảm các triệu chứng viêm khớp
Một nghiên cứu đã cho thấy, những con chuột có nguy cơ viêm khớp thấp hơn khi được sử dụng thuốc chiết xuất từ quả mâm xôi đỏ so với chuột trong nhóm không sử dụng.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng khẳng định rằng, những con bị viêm khớp trải qua các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn so với chuột không sử dụng quả mâm xôi.
Cũng trong một nghiên cứu khác trên chuột cho thấy chúng có độ phồng và phá hủy khớp ít hơn khi được sử dụng chiết xuất từ quả mâm xôi so với nhóm không ăn loại quả này.
Quả mâm xôi được cho là có tác dụng chống lại viêm khớp bằng cách ngăn chặn COX-2, một loại enzyme gây viêm và đau.
3.2 Tác dụng hỗ trợ giảm cân từ quả mâm xôi
Khi hấp thu quả mâm xôi vào cơ thể, loại quả này đã trở thành một dạng thực phẩm làm no nhanh mà lâu gây cảm giác đói nhưng lại có tương đối ít hàm lượng calo. Cụ thể hơn một cốc quả mâm xôi (123 gram) chỉ chứa 64 calo và 8 gram chất xơ. Đây là một loại quả giúp giảm cân rất tốt nhờ vào thành phần dinh dưỡng có chứa hàm lượng nước tương đối cao, cụ thể trong quả mâm xôi có chứa tới 85% là nước.
Hơn nữa, trong quả mâm xôi cũng có chứa các chất hoá học tự nhiên rất trong việc hỗ trợ việc giảm cân nhanh chóng.
Trong một nghiên cứu khác, khi tiến hành cho những con chuột ăn trong 3 chế độ: ít chất béo, nhiều chất béo và ăn nhiều chất béo bổ sung một trong tám loại quả mọng, trong fdos có cả quả mâm xôi. Kết quả nghiên cứu đã cho thấy rằng chuột trong nhóm ăn quả mâm xôi tăng cân ít hơn chuột chỉ ăn chế độ ăn nhiều chất béo.
Tác dụng giảm cân cũng được phát huy hiệu quả nhờ vào nồng độ Ketone có chưa trong thành phần dinh dưỡng trong quả mâm xôi. Tuy nhiên, đề tài này có rất ít nghiên cứu được thực hiện về nó.
Trong một nghiên cứu khác trên động vật, cụ thể là những con chuột cho thấy chúng tăng cân ít hơn khi được cho ăn chế độ ăn nhiều chất béo và được cho ăn ketone mâm xôi liều cao so với những con chuột trong nhóm không ăn
3.3 Quả mâm xôi giúp hỗ trợ quá trình chống lão hoá vô cũng hiệu quả
Giảm các dấu hiệu lão hóa bằng cách chống lại các gốc tự do trong cơ thể chính là một trong hiệu quả được phát huy tối ưu nhờ vào hàm lượng chứa nhiều chất chống oxy hoá có trong quả mâm xôi. Chất chống oxy hoá này còn có tác dụng tương đối lớn trong việc góp phần kéo dài tuổi thọ của một số loài động vật khác nhau và có tác dụng chống lão hóa ở người.
Khi hấp thu dưỡng chất từ quả mâm xôi, người sử dụng cũng sẽ có được một làn da khỏe mạnh, căng bóng bên trong và tươi trẻ bên ngoài nhờ vào hàm lượng vitamin C trong loại quả này tương đối nhiều. Ngoài ra,
quả mâm xôi còn giúp hỗ trợ việc sản sinh collagen và đảo ngược tổn thương trên da do tia UV nhờ vào các chất dinh dưỡng có trong loại quả này.
Trong một nghiên cứu kéo dài tám tuần, những con chuột già được cải thiện tối đa các chức năng vận động khi đã được ăn chế độ ăn chứa 1% hoặc 2% quả mâm xôi, trong đó có cả sự cân bằng và sức khỏe.
4. Nên thêm quả mâm xôi vào chế độ ăn uống của bạn như thế nào cho phù hợp?
Loại quả mâm xôi tươi do sinh trưởng và phát triển trong điều kiện thời tiết tương đối thấp, do vậy chúng có thời hạn sử dụng ngắn, vì vậy, khuyến khích bạn nên mua các loại quả được trồng tại địa phương và hạn chế mua quả mâm xôi tại các đã qua vận chuyển và ăn chúng trong vòng một đến hai ngày.
Quả mâm xôi tươi sẽ ngon nhất vào những thời điểm mùa hè và mùa thu do chúng được thu hoạch vào thời điểm đó.
Thông thường, đối với bất kỳ loại quả nào bà mâm xôi cũng không ngoại lệ, bạn nên lựa chọn những quả mâm xôi tươi, và tránh những quả bị nát hoặc mốc.
Ngoài ra, nếu bạn không ở gần địa phương có tròng loại quả này, bạn có thể chọn mua những quả mâm xôi nên được đông lạnh và đóng gói để giữ chúng khỏi bị hư hại.
Nhưng cần lưu ý là những quả mọng này phải là những quả được đông lạnh ngay sau khi thu hoạch.
Quả mâm xôi cũng là loại quả phổ biến được dùng và chế biến trong các loại mứt và thạch.
Muốn sử dụng loại quả này một cách thích hợp và phát huy cao hiệu quả, bạn nên áp dụng một số cách để kết hợp quả mâm xôi vào chế độ ăn uống dưới dây:
- Ăn quả mâm xôi tươi giống như một món ăn nhẹ hằng ngày sau bữa ăn, hoặc vào thời điểm thích hợp trong ngày.
- Kết hợp sữa chua với quả mâm xôi tươi và ngũ cốc
- Sử dụng quả mâm xôi vào ngũ cốc hoặc bột yến mạch.
- Bánh crepe nguyên hạt hoặc bánh quế với quả mâm xôi.
- Sử dụng kết hợp quả mâm xôi đông lạnh với một ly sinh tố thơm mát.
- Làm một món salad berry tươi với quả việt quất, dâu tây hay điển hình là quả mâm xôi.
- Kết hợp loại quả này vào món salad với thịt gà và phô mai.
- Trộn quả mâm xôi với nước và sử dụng làm nước sốt cho thịt hoặc cá.
- Làm một quả mâm xôi nướng với bột yến mạch, các loại hạt, quế và một giọt si rô trái cây ưa thích.
- Nhồi mâm xôi với sô cô la đen cho một món ngọt.
Trên đây là một số những thông tin và thành phần dinh dưỡng có trong loại quả mâm xôi ngon hảo hạng. Và có thể chắc chắn cho việc tăng cường sức khỏe khi bạn kết hợp loại quả này trong thực đơn sức khỏe hàng ngày của bạn. Hơn thế, bạn cũng sẽ trông đẹp hơn mỗi ngày nhờ vào các chất dinh dưỡng cũng các loại dưỡng chất tốt cho da có trong quả mâm xôi.
